Što je novoplatonizam?

Najznačajniji predstavnik novoplatonizma je Plotin koji je djelovao u Aleksandriji i kasnije u Rimu. Novoplatonizam je religijsko mistična škola filozofije koja je djelovala od 3-6. stoljeća. Postoje tri razdoblja novoplatonizma.

Antički novoplatonizam – smatra se kako je osnivač Amonije Sakas, a njegov učenik Plotin da je postavio glavnu ideju i osnove učenja. Nastao je u Aleksandriji pod raznim ujtecajima raznih religija i vjerovanja, židovskih vjera, kršćanskih sekti, egipatskih vjerovanja. Novoplatonizam djelovao je u rimu, te se kasnije proširio na Siriju i Atenu.

Plotin koji je postavio ideju i osnove učenja naučavao je kako sve što postoji počinje od Jenog, Uma i Duše. Iz tog Jednog proizlazi Um, a iz Uma proizlazi Duša, ono što je udaljenije od Jednog sve je manje. Čovjek kada napusti svijet spaja se u mističnoj ljubavi u Prajedno i tek tada može spoznati ono Jedno jer se tokom života Jedno ne može spoznati nikakvim znanjem. Jedno je uzrok i izvor svega i sve što postoji postoji po njemu.

Srednjovjekovni novoplatonizam – u 6. stoljeću polako su se gasile poganske filozofske škole zbog sve većeg širenja kršćanstva, ali neka načela novoplatonizma ipak su preživjela. Kasnije se spojio sa idejama židovske kabale i mističnim gnosticizmom. U kršćanskom nauku sv. Augustina osjećao se utjecaj Platona, ali polako se i taj utjecaj gasio. Kršćanska ga je filozofija zamijenila Aristotelom, a u 13. stoljeću se najviše osjetio taj utjecaj kada je Toma Akvinski nastojao utemeljiti katolički nauk na Aristotelovoj filozofiji.

Renesansni novoplatonizam – 1453. godine kada je Carigrad pao pod osmansku vlast, izbjeglice koje su iz Bizanta pobjegle u Italiju tako se i pojavio ponovni interes za antičku baštinu. Početkom 15. stoljeća osnovana e Firentinska akademija u Firenci koja je proučavala Platonovu filozofiju koja je kasnije postala temeljem idejne renesanse.